Het belang van leren lezen

Leren lezen is om meerdere redenen belangrijk; het is leuk en spannend en is voor kinderen een sleutel naar de volwassen wereld. Als kinderen leren lezen gaat er letterlijk een wereld voor ze open. Lezen en voorlezen stimuleert het leervermogen. Een kind leert nieuwe woorden en hun betekenis en doet kennis op over de wereld om zich heen (woordenschat). Lezen is dus een belangrijke sleutel naar kennis. Door het zelf lezen en het luisteren tijdens voorlezen, leert een kind hoe de opbouw van een taal in elkaar zit; hoe de zinnen lopen, welke regels er bij een taal horen en hoe je die regels kunt gebruiken in het praten. Verder draagt het leren lezen bij aan de fantasie van kinderen en stimuleert het de concentratie.

Wanneer beginnen?

In Nederland leren kinderen officieel in groep drie van het basisonderwijs lezen. Toch maken veel kinderen al voor die tijd kennis met geschreven taal. Ze leren over het nut van geschreven taal (boodschappenbriefjes, kaartje naar oma) en gaan beseffen dat je via geschreven taal informatie over kunt brengen. Doordat ze voorgelezen worden leren kinderen dat de woorden een verhaal vertellen, dat het verhaal een begin en eind heeft, dat je een boek leest van boven naar beneden en van links naar rechts. Dit is allemaal informatie die het proces van leren lezen voor een kind makkelijker zal maken. Wanneer kinderen in de kleuterleeftijd nog helemaal geen belangstelling hebben voor geschreven taal, is dit een risicosignaal voor het leren lezen. Leren lezen gaat niet vanzelf, een kind moet er wel genoeg mee in contact komen. De ouders spelen daarbij een belangrijke rol. U kunt uw kind van jongs af aan laten kennismaken met boekjes. Plaatjes aanwijzen, benoemen en samen praten over een verhaal stimuleert de taalontwikkeling en het latere leesproces. Kinderen kunnen in de meeste gemeenten gratis lid worden van de bibliotheek. Hier zijn boeken voor alle leeftijden te vinden. Veel bibliotheken organiseren activiteiten voor kinderen rondom de kinderboekenweek en de voorleesdagen.

Kennis maken met geschreven taal

Hoe kunt u uw kind spelenderwijs kennis laten maken met geschreven taal?

Wek zijn belangstelling
Een kind heeft pas belangstelling voor het alfabet als het zich bewust is van de letters (en cijfers) in zijn omgeving. Wijs uw kind dus op de letters in bijvoorbeeld boeken, op zijn T-shirt en op reclameborden. Het is vaak geïnteresseerd in de letter van zijn naam en herkent de eerste letter van zijn naam in andere situaties. ‘Heeee, daar staat ‘poes’, dat begint ook met de ‘p’ van ‘Peter’.

Begin met simpele vormen
Lezen en schrijven begint met het herkennen en natekenen van eenvoudige vormen. Laat uw kind daarom eerst kennismaken met cirkels, driehoeken en vierkanten. Als uw kind die vormen eenmaal onder de knie heeft, is het ook toe aan de meer ingewikkelde vormen van het alfabet. Een ‘brief’ schrijven voor oma stimuleert het latere schrijven. Uw kind doet geconcentreerd alsof het hele zinnen schrijft. U prijst veelvuldig zijn gekriebel. De ‘vertaling’ kunt u eronder schrijven.

Zorg voor letters in zijn omgeving
Het is belangrijk dat kleuters voldoende in aanraking komen met geschreven taal. Zet de naam van uw kind bijvoorbeeld op de deur van zijn slaapkamer en op de beker waar uw kind uit drinkt. Wanneer u een boodschappenbriefje maakt, kunt u de letters die u schrijft tegelijkertijd hardop zeggen. Dus: ‘We moeten straks k-aa-s halen’. Uw kind ziet de letter en hoort tegelijkertijd de klank die daarbij hoort. U kunt ook de woorden schrijven bij een tekening die uw kind gemaakt heeft. Schrijf de letters los van elkaar en gebruik geen hoofdletters. Schrijf vooral woorden die je schrijft zoals ze klinken (dit heet klankzuiver), zoals s-o-k. Benoem de letters zoals u ze hoort. Boom wordt ‘bu-oo-m’ en niet ‘bee-oo-em’. Let hier ook op bij computerspelletjes met letters.

Doe het voor
Tijdens het voorlezen kunt u simpele woordjes aanwijzen en aan uw kleuter vragen of hij die ergens anders ook ziet staan. Als uw kind daarom vraagt kunt u laten zien hoe het zijn naam schrijft en kunt u het kind vragen of het de letters na kan tekenen. Beloon iedere poging. Een ‘Jij doet het goed zeg!’ doet wonderen. Ook bij deze tip geldt, net als bij de voorgaande, dat u niet moet overdrijven. Zorg dus dat het leuk blijft voor het kind en leg niet te veel druk op hem, dan leert uw kind het meest!