Bij logopedie gaat het om de mondelinge communicatie: spreken, horen, denken en begrijpen. Goed communiceren is een belangrijk middel om contact te maken met anderen. Soms zijn er problemen in de communicatie. Een kind kan dan moeilijk zijn gedachten en gevoelens uiten, is slecht te verstaan, begrijpt anderen niet goed en anderen begrijpen hem niet. Logopedie is een specialisme dat zich richt op het voorkomen (preventie) en het behandelen (curatie) van problemen op het gebied van adem, stem, spraak, taal en gehoor.

Logopedie bestaat uit:

• Het vroegtijdig signaleren en onderzoeken van logopedische problemen. 
• Het geven van advies, voorlichting en begeleiding aan het kind, de ouders en de leidsters/leerkrachten. 
• Het behandelen van logopedische problemen. 
• Overleg en verslaglegging.

Logopedisten werken in de voorschoolse instellingen (peuterspeelzalen/kinderopvang), het onderwijs, een vrije vestiging (een eigen praktijk), een audiologisch centrum, de ziekenhuizen of in instellingen voor kinderen met een beperking.

Preventieve logopedie

Een preventieve logopedist kan in dienst zijn van een thuiszorgorganisatie, een GGD, een onderwijsbegeleidingsdienst of een gemeente. Zij houdt zich bezig met het voorkomen van spraaktaalproblemen door problemen vroegtijdig te signaleren en hierover advies aan de omgeving van het kind te geven. Door vroegtijdige signalering en begeleiding worden spraaktaalproblemen adequaat aangepakt en wordt voorkomen dat ze uitgroeien tot een stoornis.
Vroegtijdige signalering kan al plaatsvinden op de peuterspeelzaal en in de kinderopvang. De logopedist krijgt door een observatie en/of kort onderzoek inzicht in de spraaktaalontwikkeling van het kind en in de interactie tussen het kind en andere kinderen/volwassenen. Ook kan de logopedist leidsters adviseren over een taalrijke en taalstimulerende omgeving.
Op de basisscholen kunnen kinderen worden aangemeld voor een (uitgebreid) logopedisch onderzoek. De leerlingen van groep 2 worden logopedisch gescreend. De screening is een kort onderzoek en dient als uitgangspunt om het kind voldoende luister- en taalvaardig te maken voor groep 3.
Het resultaat van de logopedische observatie, de screening en het onderzoek wordt met de ouders, de leidsters en/of de leerkrachten besproken. Als het nodig is kan het kind worden verwezen naar de huisarts voor medisch onderzoek of voor doorverwijzing naar andere disciplines (keel-, neus- en oorarts, fysiotherapie) of naar de logopedist in de vrije vestiging voor een behandeling.
Het is afhankelijk van de gemeente waarin u woont of er preventieve logopedie binnen de peuterspeelzaal, de kinderopvang en/of het basisonderwijs aanwezig is. Preventieve logopedie is gratis.

Curatieve logopedie

Een curatieve logopedist werkt in een zelfstandige praktijk en behandelt problemen op het gebied van adem, stem, spraak, taal en gehoor. Na het onderzoek om de beginsituatie goed in kaart te brengen wordt een behandelplan opgesteld. Een behandeling duurt gemiddeld 30 minuten. Daarnaast wordt er thuis geoefend om hetgeen tijdens de behandeling is geleerd in het dagelijkse leven toe te passen. De duur van de behandeling is afhankelijk van (de ernst van) het probleem. Meestal moet u eerst naar de huisarts om een verwijsbrief voor de logopedische behandeling aan te vragen. De kosten van de logopedische behandeling worden (nu nog) vergoed door de ziektekostenverzekering. U kunt bij de logopedist of bij uw zorgverzekeraar navragen wat er nodig en mogelijk is.

Logopedische problemen

Door te praten en te luisteren begrijpen mensen elkaar. In het dagelijks leven is het spreken onmisbaar. Om te spreken moet u ademen en gebuikt u uw stembanden, keel, neus, kaken, tong en lippen. Maar u moet ook kunnen horen, denken en begrijpen. Spreken is een ingewikkeld proces. Voor alle problemen op het gebied van taal, spraak, stem en gehoor kunt u bij de logopedist terecht. De logopedist werkt vaak samen met de huisarts, de JGZ, de voorschoolse instelling, de school, de onderwijsbegeleidingsdienst, de (kinder)fysiotherapeut en/of andere specialisten.

Meer informatie

Meer informatie vindt u op www.logopedie.nl.